घट्दैछ हाम्रो परम्परागत कृषि खाद्यान्नको प्रयोग

कृषि प्रदान देश नेपाल जहाका ६५ प्रतिशत भन्दा बढी जनसंख्या कृषिमा आश्रित छन् l नेपालको अधिकांश भूभाग ग्रामीण क्षेत्रले ओगटेको छ l बढ्दो सहरीकरण र आधुनिकरणले ग्रामिण परिबेशमा पनि आधुनिकता भित्रिरहेको छ जसको कारणले गर्दा परम्परागत कृषि खाद्यान्नको प्रयोग  पनि घट्दै गएको छ l अतिथि देबो भब: नेपाली  संस्कृतिको  सबैभन्दा पहिलो बिशेषता जसले गर्दा पाहुनालाई गर्ने मान सम्मान विश्व माझ परिचित छ l

कुनै बेला थियो पाहुना आउदा घरमा भएको  मकै , सिरम्ला , खट्टे भुटेर महि संग खुवाउने खाजाको रुपमा l बहुसांस्कृतिक, बहुजातियुक्त हाम्रो समाजमा आफ्नै तरिकाले पाहुनालाई सत्कार गर्ने चलन छ l

नेपालमा  प्रचलित परम्परागत खाद्यन्न:

Ø  मकै , भटमास , खट्टे , सिरम्ला भुटेर खुवाउने

Ø   गाईको गोरस वा भैसीको महि

Ø  कोदो , चामल , फापरको रोटि

Ø  घरको करेसाबारीमा उत्पादित फलफुल तथा तरकारी

तर आजभोली यो संस्कृति हट्दै गएको छ l पाहुना  आएमा सिदै बजारमा पाइने चाउचाउ , पाउरोटी आदि खालका जंक खाद्यन्नको प्रयोग बढ्दो छ l घरको परम्परागत खाद्यन्न खुवाउनु भन्दा बजारमा पाइने खाद्यान्न खुवाउदा बढी प्रतिष्ठाको  बिषय बनिसकेको छ l यो खालको प्रवृतिले पनि परम्परागत खाद्यन्न घट्दो छ l यो सोच्न पर्ने बिषय बनेको छ l

त्यसै गरि स्थानीय स्तरमा उत्पादित खाद्यान्न पौष्टिकताको  दृष्टिले  पनि महत्वपूर्ण रहेका छन् l अहिले बजारमा उपलब्ध मोमो , चाउचाउ , चाउमिन , लगायतका अन्य चिज स्वास्थ्यको  दृष्टिले  पनि फाइदा जनक हुदैनन् l

नेपालमा कृषि पर्यटनको सम्भावना पनि धेरै छ l जसकालागि यी परम्परागत खाद्यान्न पनि कृषि पर्यटनको महत्वपुर्ण पाटो हुन् l धेरै आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक यस्तै खाद्यान्नको अनुभब लिन पनि आउने गर्दछन l नेपाली समुदायमा लोप हुदै गएको  यो संस्कृतिलाई आ-आफ्नो   स्थानबाट  महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न आवश्यक छ l